Bøf­fel­jakt i Mo­sam­bik

mBøf­fe­len er stor, tøff, skotsterk og slett ikkje ufarleg om ting går feil. Utal­li­ge er soge­ne om angripande bøf­fel, en­kel­te endar fak­tisk med at je­ger og vilt har bytt rol­le. Kombinera med alt anna jakt i Af­ri­ka med­fø­rer er sum­men ei opp­le­ving utanfor det vanlege!

Ein ka­me­rat av meg, som had­de svært god lyst til å opp­le­ve fasinasjonen av å jak­te af­ri­kansk bøf­fel, men litt mind­re lyst til å be­ta­le pri­sen for bøf­fel­jakt i Tan­za­nia, spurde meg om råd for å finne god, au­ten­tisk og ekte bøf­fel­jakt til meir for­nuf­tig pris. Ed­gar Cor­dei­ro frå Por­tu­gal er ansvarleg for jakta i eit stort om­rå­de bare eit par timars kø­yring frå fly­plas­sen i Ma­pu­to, hovudstaden i Mo­sam­bik, og han kom opp med eit tilbod som var for godt til å av­slå. Ti dagar jakt med løy­ve på ein bøf­fel. Og om bøf­fel­jakta gjekk fort og greitt var det fritt fram for å jak­te vidare på im­pa­la, wildebeest, se­bra el­ler kudu.

Intens og spennande

Alt i alt ei opp­le­ving eg og gjer­ne ville vere med på. Først og fremst på grunn av at Mo­sam­bik var ny og ukjent jakt­mark for meg, men og for å opp­le­ve bøf­fel­jaktas spen­ning på nytt. Bøf­fel­jakt er in­tens og spennande, sjølv for den som går som fjer­de hjul på vog­na, bak sporar, proff­je­ger og je­ger.

Vel fram­me i cam­pen før­s­te kveld var bøf­fel det na­tur­le­ge sam­ta­le­em­net. Og spørsmåla var man­ge: Var det bøflar i jakt­om­rå­det? Man­ge? Sto­re?

Jo då, det bur­de vere ein del bøflar i jakt­om­rå­det, sporarane kun­ne mel­de om ein temmeleg stor flokk som dagleg opp­søk­te to vasshol ikkje langt frå cam­pen. På grunn av lang­va­rig tørke var det ikkje vatn å finne på mils om­krets, og dei fles­te dyr søk­te til des­se vasshola. Det­te gjer på ein måte jakta at­skil­lig enklare i det å finne vilt, men og vanskelegare då man­ge augo, øy­rer og na­ser er på vakt.

Tettare kratt

Nes­te morgon var me oppe i mørkret, og ute i før­s­te lys. Et­ter ein li­ten køyretur i land­cruise­ren var det slutt på stil­le­sit­ting. Sporaren såg morgonferske bøf­fel­spor, så Rag­nar lada opp sin nye Bla­ser Kilombero med 375 H&H Nor­ma Solids i ma­ga­si­net og ei 300 grs Swift A-Frame i kam­me­ret. Eg fyl­te ma­ga­si­net med fa­brikk­ladd Fed­er­al Sa­fa­ri 300 grs Woodleigh Hy­dro­stat­ic So­lid og heimeladd 250 grs Barnes TTSX i kam­me­ret. For be­skje­den frå Rag­nar var klar: om den ut­kå­ra bøf­fe­len stod nær el­ler inne i tett kratt skul­le eg hjelpe til så snart han had­de skote før­s­te skot.

Der­med bar det i veg inn i halvtett skog med to sporarar først, så Ed­gar, Rag­nar og meg. Et­ter eit par timars vand­ring snud­de spora mot tettare kratt. Stoppa og kik­kert­bru­ken vart fleire og sporarane meir og meir nøye. In­gen bøf­fel var å finne i dei før­s­te tet­te tornekratta, men brått fall den eine sporaren ned på kne og peka be­stemt mot tetta. Opp med handkikkerten, og der var det noko endå mørkare enn den mør­ke skug­gen. Bøf­fel.

Traske etter sporarane

Slag­pla­nen vart lagt i for­hold til vind og skjul, med håp om å kome seg inn på passande bøf­fel­av­stand. Som hel­ler er un­der fem­ti me­ter enn over. Pla­nen vir­ka – alle fem kom usett fram til eit tor­ne­kratt med passande av­stand til tetta bøf­fe­len had­de visa seg i. Det skul­le snart vise seg at det var at­skil­lig meir enn ein. Fleire had­de lagt seg, nokre bei­ta litt, men det var vanskeleg å vur­de­re stør­rel­se, og like vanskeleg å sjå om det var fleire dyr bak dei me såg. Uråd å sky­te med and­re ord.

Et­ter ein stilleståande time med sola i rygg og nak­ke måt­te and­re al­ter­na­tiv prøvast. Der­med starta ein omgåande be­ve­gel­se, som slutta med eit vind­kast i ryg­gen og all­menn opp­stan­del­se i krat­tet. Bøf­fel­flok­ken drog i veg så støv­føy­ka sto, det var bare å ta rifla på ryg­gen og tras­ke i veg et­ter sporarane.

Flok­ken fann me et­ter ein ny halv­ti­me. Ein del hodyr stod nærast og re­la­tivt opent med god ut­sikt til bakspora. Som vanleg tar eld­re hoer an­svar. Flit­tig kik­kert­bruk avsløra stør­re dyr med gro­ve horn leng­re inne i bus­ka­set, der­med var ab­so­lutt ro einaste utveg. Hå­pet var sjølvsagt at ein av dei sto­re kun­ne finne på å vand­re vår veg, rea­li­te­ten vart ku­snøf­ting, tramp i bak­ken og full fart vekk. Et­ter at same stra­te­gi vart prøva ein gong til med same re­sul­tat, vart ny plan å ta ein stør­re omveg for å kome fram­for og avskjere flok­ken. Som tenkt, så gjort, og et­ter ein leng­re tur var me fram­me i om­rå­det der hå­pet var å møte bøf­fel­flok­ken. Pla­nen fungera til ein viss grad den, me møt­te bøf­fel­flok­ken inne i halvtett kratt. Pro­ble­met var at dei set­te far­ten opp i same stund, og dund­ra for­bi oss i tett for­ma­sjon så støvskya hang i lufta fleire mi­nutt et­ter­på. Utan fri sikt til nokon av dei sto­re, og utan at skot vart løyst.

Gamal, stor bøffelstut

Klok­ka var nå godt ut på et­ter­mid­da­gen, vassflaskene tome og Ed­gar meinte det var på tide å gje seg for da­gen. Mest for å ikkje presse flok­ken for my­kje, av frykt for at dei kun­ne flyk­te frå om­rå­det.

Nes­te morgon kun­ne sporarane for­kyn­ne at man­ge bøflar få ti­mar si­dan had­de pas­sert cam­pen i gang­av­stand. På tide å av­slut­te fro­kos­ten og finne ut­sty­ret!

Det tok ikkje lang tid å finne bøf­fel­flok­ken som beita roleg mot vin­den. Nå var det bare å finne ein ga­mal, stor bøf­fel­stut blant alle kyr, ung­dyr, tre og tor­ne­kratt. For å få over­sikt måt­te me kome oss fram i for­kant av flok­ken, og så prø­ve å kome til skot om el­ler når den sto­re duk­ka opp. Enklare sagt enn gjort.

Sjølv om bøflar i roleg morgonbeiting ser bedagelege ut, går det li­ke­vel jamt fram­over. Det er hel­ler ikkje en­kelt å finne den ret­te i ein beitande, stor flokk spreidd over ut over ter­ren­get. Man­ge dyr spreidd ut­over aukar og ri­si­ko­en for å bli opp­da­ga. Uan­sett måt­te me fram­over. Når for­trop­pen godt og vel var pas­se­ra, stoppa me på før­s­te stad med skjul, dek­ning og rimeleg god over­sikt. Så kom ti-fem­ten spennande mi­nutt med ut­sikt til beitande bøflar. Ville ein av dei sto­re komme innanfor syns­vidde?

Flit­tig kik­kert­bruk avsløra at det i alle fall var to sto­re i den­ne flok­ken, men når dei heldt seg midt i flok­ken var det uråd å kome til skot. Når alle godt og vel had­de pas­sert var det bare å få rifla på ryg­gen, ta bei­na fatt og prø­ve å kome seg i po­si­sjon fram­for flok­ken på nytt.

Målbevisst

Tida gjekk, sola steig høgare og høgare og det nær­ma seg tida for bøf­fel­pau­se i tetta. Som be­stilt var me møtt av bøflar i ei av dei siste glen­ner mot tettkrattet, sporaren fekk sky­te­stik­ka kjapt på plass, og med Edgars «wait, wait» på sida av seg var Rag­nar klar med tom­men på oppspennaren. Bøf­fel­flok­ken kom tett – for tett til å sky­te sik­re skot utan and­re dyr bak. Men brått stoppar heile rekka opp og ut av rekka kjem ein av dei sto­re. «Shoot!»

Ei fa­brikk­ladd 300 grs Swift A-Frame smell, bøf­fe­len tverr­ven­der, ny smell frå Blaseren til Rag­nar og eg rekk ak­ku­rat eitt skot før bøf­fe­len er vekk i krat­tet.

Men det er ikkje tida for gra­tu­la­sjon el­ler å puste ut et­ter spen­nin­ga, ein del av bøflane kjem mål­be­visst ut av krat­tet med ret­ning mot oss. Hel­dig­vis stoppar dei 25–30 me­ter fram­for oss, og et­ter nokre mi­nutt med snøf­ting og bu­ring tar dei kur­sen til­ba­ke inn i tetta.

«Nå ventar me fem­ten mi­nutt», sei­er Ed­gar et­ter at bøflane har for­duf­ta og rif­le­ne er hengt på skuld­ra. Det er ikkje lurt å for­has­te seg når ein har med påskoten bøf­fel å gjere.

Med to sporarar i front, Ed­gar med 500 Jef­fe­ry og Rag­nar med 375 H&H side om side, og eg bak og litt til sida, går me fram til skotstaden, for så å star­te spo­rin­ga inn blant tornebuskane.

Oppsummering og beundring

Et­ter få mi­nutt duk­kar først sto­re horn opp av graset, og brått er heile den sto­re, mør­ke bøf­fe­len på bei­na. Den har kurs rett frå oss. Ed­gar får med seg Rag­nar fram­over for å få fritt skot og eg svingar ut til sida for å kome for­bi tor­ne­krat­tet. I det krat­tet er pas­sert ser eg Rag­nar lyfte Blaseren og sky­te to skot bakfrå mot bøf­fe­len, som stoppar bak ein tor­ne­busk. Eg skyt ein 300 grs Woodleigh HS mot bo­gen og bøf­fe­len fell rett ned.

At den klara å rei­se seg et­ter to skot med ekspanderande og ein So­lid frå 375 H&H, og først blir liggande for godt et­ter tre nye skot, er bare endå eit be­vis på kor my­kje sto­re bøflar toler. Av des­se seks skota had­de fire inn­gang i bo­gen, dei to siste frå Rag­nar gjekk inn rett fram­for lår og i lår. Den eine av des­se to 300 grs Nor­ma Solids stoppa mot skin­net fram­me i hal­sen. Mitt før­s­te skudd skrått inn i bog med 250 grs TTSX sto og mot skin­net i over­gang bog/hals, dei and­re var gjennomskot.

Bøf­fel­jakta var over, det var tid for opp­sum­me­ring, fo­to­gra­fe­ring og ikkje minst be­und­ring av ein mas­siv bøf­fel med imponerande horn. Alle var fornøgde, ikkje minst res­ten av per­so­na­let som et­ter kvart kom med trak­tor for å få kjærkome kjøt til­ba­ke til cam­pen.

Stor bøf­fel be­tyr my­kje kjøt for alle!

Når bøf­fel­jakta vel var over var spørs­må­let kva me ville nå. Rag­nar var så fornøgd og fylt med inn­trykk at han ikkje ville jak­te meir stor­vilt. Må­let med tu­ren var nådd.

Eg ville gjer­ne prø­ve å få eit par unge im­pa­la til kjøk­ke­net og gjer­ne ein stor bukk el­ler to om sjan­sen baud seg. El­ler nokre per­le­hø­ner. Man må jo ha mat, og fersk, lo­kal mat er best!

Ut­styr

Rett og funk­sjo­nelt ut­styr er vik­tig, særleg ute i bus­hen der det ein har med må fun­ge­re.

● Når 375 H&H med ret­te ku­ler både er forsvarleg mi­ni­mum på bøf­fel­jakt, men og mak­si­mum av det man­ge kan sky­te pre­sist med, gjer det sitt til at 375 H&H bolt­rif­ler er mest bruka på bøf­fel­jakt. På bil­det over: 375 H&H Nor­ma 300 grs Solids og Fed­er­al Pre­mi­um Sa­fa­ri 300 grs Woodleigh Hydro So­lid.

● Handkikkert er vik­tig. Om den er 8 el­ler 10x, med 32 el­ler 42 mm ob­jek­tiv er mind­re vik­tig, bare op­tik­ken er god nok til å sjå mør­ke bøflar i skuggar og mot­lys. Av­stands­må­ler er kjekt å ha, mest kjekt er handkikkert med av­stands­må­ler.

● Sky­te­stik­ke er ob­li­ga­to­risk på grunn av ståande sky­ting over busk og kratt. Sjølv om alle proffjegerar er ut­styrt med sky­te­stik­ker er det ein for­del å vere kjent med og innskoten med ei­gen sky­te­stik­ke, og tre bein er støare enn to.

● God og funk­sjo­nell be­kled­ning er minst like vik­tig som anna ut­styr, særleg vik­tig er fot­tøy­et. Gnag­sår kan øydelegge god jakt.

● For mør­ke kle­de skil seg meir ut i bus­hen, mør­ke kle­de er varmare når sola står på, og ikkje minst er det vanskelegare å opp­da­ge krav­lande utøy på mørk bak­grunn.

Artikkelen ble opprinnelig publisert i Jakt nr 06 2019