Jentemamma og kjønnsroller for barn
«Ni av ti gonger blir folk berre forferdeleg flaue fordi dei trur det er trist for meg å få ungen min feilkjønna»
I staden blir Mariell litt stolt.
Mariell Øyre (26)
- Forfattar, fotograf, bloggdesignar og fast spaltist for Kvinneguiden.
- Frå Sognefjorden, har budd i London - men har flytta heim att til Sogn.
- Står bak den populære bloggen hjartesmil.
- Hausten 2013 kom debutromanen & me skal bli omskapte ut på Samlaget.
- Tildelt Noregs Mållag sitt stipend.
KOMMENTAR:
Det er søndag, og den tre månader gamle dotter mi har på seg ein kjole. Ho sprellar i den gule strømpebuksa, uttrykker entusiasme og kjærleik med heile kroppen, og tek no og da tak i kjolekanten for å putta den i munnen.
No er eg her, på den andre sida. Og sidan Jostein stod der og såg mellom leggane mine på fødestova på Førde sjukehus, og slo fast at det var eit jentebarn som låg der, har eg vore så innmari redd for å trå feil. For å gjera noko som andre kan bruka til å seie «men du sa jo at du var feminist!»
«Du er så fin»
Allereie før me var komne heim frå sjukehuset, hadde eg spurt mannen min om han trudde me hadde sagt «du er så fin» så mange gonger om ho var ein gut. Så mange absurde ting ein kan tenka når ein blir skjør og open for kva andre syns.
Første gong me hadde ho i ein kjole, hadde eg vondt i magen heile dagen. Ho var tre veker gamal og mannen min hadde kledd på ho den dagen. Det var ein søndag og me hadde ein slags laus avtale om at søndag var kjoledag. Dei tynne lange armane og ei altfor stor kvit strømpebukse som aldri var brukt før.
Farlig plagg
Eg var den første til å påpeika at det ikkje var me som hadde kjøpt kjolen til alle me traff den dagen, at eg ikkje var heilt med på leiken, eg kimsa at ein berre må rekna med å få sånt i gåve når ein får jenter. Fleire gonger bestemte eg meg for at det var for mykje, for å skifta ho ut av det farlige plagget.
Så tok eg meg ein pause. Eller fem. Tenkte på ting som er viktige. Ting som ikkje er trivielle. Ting som kjem til å ha noko å seie når me kjem tilbake til denne tida.
Folk blir flaue
"Er det en pige eller en dræng?" Spørsmålet kom forrige veke på ferie i København, ho var kledd i ein mørkeblå body, ei brun selebukse og sennepsgule strømpebukser, og det irriterer meg kor stolt eg blir da. Når me forvirrar folk om kva kjønn ungen vår er, fordi ein liten del av meg trur at det får dei til å sjå innover, at det får folk til å bli bedre på å sjå ting som dei er.
Men ni av ti gonger blir folk berre forferdeleg flaue fordi dei trur det er trist for meg å få ungen min feilkjønna.
Det er ikkje det. Ein del av meg blir som sagt skadefro straks nokon gjer den feilen. Men eg vil jo ikkje avkjønna ho heller. Både fordi eg ikkje orkar å vera den personen, og fordi eg likar at det er meg og ho. At mannen min kallar oss for jentene sine, at me har den tingen til felles.
Rasande jentemamma
Eg var, og er igrunn framleis, rasande på så mange ting som det er å vera jentemamma. På sløyfer ein skal putta i håret og oversøte poseringar i strikkekatalogar som får dei til å sjå ut som dokker. På at jenteklede er mindre mobile og mindre i storleik enn guteklede og kva det betyr som spedbarn når dei same spedbarna blir vaksne.
Men kvar morgon snur eg meg mot ho og seier «god morgon», og når ho da serverer meg eit gigantisk smil, er ho heilt kjønnslaus. Berre eit lite menneske som treng meg til alt i livet. Og når eg rullar strømpebuksene oppover dei lubne låra, tenkjer eg at dette spelar jo ingen rolle. Denne strømpebuksa spelar ingen rolle.
Lettkjøpt poeng
Klede er eit fattig, lettkjøpt poeng i feministdebatten. Det er kun ein distraksjon, og når eg står framfor eit gigantisk berg av lekser ho skal læra, så er eg ikkje så bekymra for kva ho skal ha på seg, forbi at det er varmt.
Som alle seier, er det noko anna å vera her, på denne andre sida. Å snakka om det ikkje hypotetisk, men reelt, om eit faktisk menneske. Om det har gjort meg mildare eller berre bestemt på nye måtar gjenstår å sjå, men eg føler ein ildball i magen som eg skal prøva å bruka berre til godt.
Berre ein søndagskjole
Eg skal læra ho å vera rettferdig og sta, læra ho å inngå kompromiss og sjå konsekvensar. Å synga stygt fordi det er gøy å irritera pappa og å baka dei beste kardemommebollane.
Ein søndagskjole er berre ein søndagskjole.
Likevel kjem eg nok aldri til å putta ei sløyfe i håret hennar. Ho skal få læra seg å bruka tomlane sine og gjera det sjølv, om ho har lyst.
Vil du lese flere lignende saker? Meld deg på vårt nyhetsbrev og følg Kvinneguiden på Facebook!
Denne saken ble første gang publisert 17/11 2016, og sist oppdatert 29/04 2017.